Innovatie voor een duurzame en toekomstbestendige substraatsector

Publieke samenvatting / Public summary

Aanleiding
Een goed substraat is onmisbaar voor de land- en tuinbouw. Substraat is een medium waar de wortels van planten in groeien. Substraten bestaan uit complexe mengsels die specifiek afgestemd zijn. Ze zijn zo ontwikkeld dat planten optimaal kunnen groeien en bloeien. Substraten van hoge kwaliteit zijn van groot belang voor de sierteelt maar ook voor onze voedselvoorziening. Van der Knaap is een Nederlands familiebedrijf en is één van de grootste substraatleveranciers van Nederland. Van der Knaap beschikt over een eigen innovatiecentrum waar de kwaliteit van de producten wordt gewaarborgd en nieuwe producten worden ontwikkeld. De substraatsector staat voor een grote uitdaging, substraten moeten namelijk duurzamer worden. Van der Knaap wil voorloper zijn in deze transitie door de ontwikkeling van nieuwe, innovatieve oplossingen.

Doelstelling
In dit project wordt de focus gelegd op drie aspecten die er gezamenlijk voor moeten zorgen dat emissies gereduceerd worden en substraten duurzamer worden: ? Duurzame bindmiddelen voor pluggen: Van der Knaap wil pluggen ontwikkelen die volledig vrij zijn van synthetische bindmiddelen als polymeren. Op deze manier wil Van der Knaap zorgen dat er via pluggen geen polymeren meer in het milieu terechtkomen. ? Veen vervanger (Novus): In dit project wordt onderzocht of het haalbaar is om veen deels of zelfs volledig te vervangen voor hernieuwbare grondstoffen. Er wordt in dit project ook onderzocht of er materialen uit reststromen geschikt kunnen zijn als grondstof voor substraten. ? Microbioom: In de moderne land- en tuinbouw zijn tuinders nog steeds sterk afhankelijk van het gebruik van pesticiden en chemische groeiregulatoren, terwijl ze de rol van het microbioom van planten niet begrijpen. In dit project wordt de haalbaarheid onderzocht van het beïnvloeden van het microbioom in substraat zodat tuinders minder afhankelijk worden van gewasbeschermingsproducten en groeiregulatoren.

Korte omschrijving
In dit project wordt de haalbaarheid van nieuwe, duurzame innovaties onderzocht en worden er op kleine schaal testen uitgevoerd. In dit project wordt de focus gelegd op drie aspecten die er gezamenlijk voor moeten zorgen dat emissies gereduceerd worden en substraten duurzamer worden: ? Duurzame bindmiddelen voor pluggen en Veen vervanger (Novus): De benodigde teelteigenschappen worden onderzocht en op kleine schaal getest en daarnaast worden de beschikbaarheid, prijzen, kwaliteitsaspecten en duurzaamheid van de nieuwe grondstoffen onderzocht. ? Microbioom: Voor dit onderdeel wordt Van der Knaap bijgestaan vanuit Blomitec ((Blossom Microbial Technologies B.V.) door een team van promovendi die gespecialiseerd zijn in plantmicrobioom interacties. Het onderzoek richt zich op de rol van bacteriën, schimmels, bacteriofagen en protisten. Op basis van DNA-screening worden de belangrijkste microorganismen geïdentificeerd die betrokken zijn bij de gezondheid en groei van planten.

Resultaat
Het resultaat van deze haalbaarheidsstudie is een uitgewerkte businesscase voor duurzame substraten bestaande uit de volgende punten: technische kansen en risico's, technische, economische (marktpotentie) en maatschappelijke haalbaarheid en het innovatietraject dat nodig is om te komen tot een succesvolle marktintroductie. De businesscase leidt tot een grote potentiële CO2-reductie en milieuwinst door het verminderen of zelfs voorkomen van schadelijke stoffen in het milieu zoals synthetische bindmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen. Dit project heeft de potentie om 25% (huidige marktaandeel Van der Knaap) van de Nederlandse pluggen met synthetische bindmiddelen duurzaam te maken en ruim 14% (huidige marktaandeel Van der Knaap) van de complete Nederlandse veen substraatproductie veenvrij te maken. De verwachting is dat dit marktaandeel bovendien zal groeien als Van der Knaap een duurzaam alternatief kan bieden. De resultaten zijn in eerste instantie bedoeld voor Van der Knaap om een pilotproject en businesscase uit te kunnen voeren.