De Buurttransformator: co-creëren met duurzame energie in buurten met sociale woningenverhuur

Hoe kunnen verandermomenten gebruikt worden om samen met bewoners te komen tot een duurzame verbetering van de buurt?

De renovatie en verduurzaming van buurten op participatieve wijze aanpakken. Dat is de kern van de zogenoemde Buurttransformator-aanpak. In Eindhoven zetten woningbouwcoöperaties deze aanpak bij een aantal trajecten in. Hoe zorgt deze benadering op buurtniveau ervoor dat bewoners van sociale huurwoningen actief betrokken raken bij problemen die zij ervaren?

Onderzoeksvraag

Hoe kan een verandermoment, zoals het voornemen van een renovatie of duurzame lokale opwek in een sociale woningenbuurt, gebruikt worden om de sociale interactie, het welzijn en de economische situatie in de buurt te verbeteren?

Onderzoeksmethode

In het onderzoek staan de behoeften en wensen van bewoners centraal. De onderzoekers hebben het Environmental Justice raamwerk gebruikt om te kijken hoe mensen betrokken worden bij de verduurzaming van hun huis en buurt. In eerste instantie is gekeken naar de mensen: wat voor diversiteit aan mensen woont er in de buurt? Hoe kun je participatie voor hen mogelijk maken? Dit is onderzocht door bij mensen aan te bellen en korte gesprekjes aan te gaan.

Op basis van de gesprekken hebben de onderzoekers een segmentatie van de buurt gemaakt. Van daaruit zijn ze verder de historie in gedoken om de buurt beter te begrijpen. Dit is belangrijk om te begrijpen waarom mensen wel of niet open staan voor energie-innovaties.

Resultaten

Op basis van de gesprekken met bewoners is besloten de oorspronkelijke strategie te wijzigen. Zo kwam het idee te vervallen om een energiecoöperatie op te zetten waarin bewoners verantwoordelijkheid krijgen voor het beheren van een zonnepark. Hiervoor bleek niet voldoende draagvlak en organisatiekracht te zijn in de buurt.

Een keuzetool, ontwikkeld door het Woonbedrijf, laat bewoners kiezen tussen verschillende opties op het gebied van energie, veiligheid en comfort. Hiermee geven bewoners zelf hun grenzen van verduurzaming aan. Ook mogen zij nu zelf een tijdstip kiezen in de komende 7 jaar voor de ingrepen. In het vervolg gaat daarnaast meer aandacht uit naar het toewijzen van vrijkomende woningen aan bewoners die passen bij het DNA van deze buurt.

Op basis van het onderzoek naar de werking van de Buurttransformator heeft Duneworks ‘De Stemgever, bouwstenen om samen met de bewoners, tot duurzame verbetering te komen’ ontwikkeld.

Vervolg

Op buurtniveau worden verdere gesprekken gevoerd over verbetering van de publieke ruimtes. Dit kan na de renovatie worden opgepakt. In de toekomst zal deze aanpak ook in andere buurten worden toegepast.